25 stycznia 2018 roku, mija dokładnie 740 lat od założenia Barlinka. Wprawdzie obecne brzmienie nazwy miasta ukształtowało się dopiero po drugiej wojnie światowej, to jego nazewnictwo z wiekami zmieniane było kilkukrotnie. Począwszy od „Neu Berlin”, czyli roku 1278. 

25 stycznia, wspomnianego roku, Henrich Toyte, miejscowy młynarz, otrzymuje z rąk margrabiego Otto i Albrechta von Brandenburg, dokument o nakazie założenia miasta i mianowaniu Toyte pierwszym jego burmistrzem. Neu Berlin był typowo nowomarchijskim miastem, powstałym z powodów militarnych. Dlaczego właśnie taką nazwę otrzymał? Dziś możemy wnioskować, że miasto miało ogromne znaczenie, ponieważ Berlin w owych czasach był najważniejszym starszym miastem Ottonów. Neu Berlin, był więc jego młodszym bratem. Wróćmy jednak do samego założyciela miasta, pierwszego włodarza, Henricha Toyte. Wiadomo na pewno, że na jego cześć nazwano jedną z ulic miasta – Toytestrasse (dziś Sienkiewicza), dwa jeziora – Töten See (przy drodze z Barlinka do Rychnowa), Tödten See (obecnie Dzikowskie) a także las Toytenholz położony na południowo – zachodniej części pól miejskich. Ale czy Toyte był młynarzem czy może jednak rycerzem?

REKLAMA

Posiadał wprawdzie młyn ale otrzymał go tytułem lenna a skoro był lennikiem, człowiekiem margrabiów, należy go zaliczyć do stanu rycerskiego. Także rycerz Henrich Toyte i jego rodzina, osadzili się tu tuż po przejęciu tych ziem przez margrabiów. Niestety z tego okresu wiadomo bardzo mało. Znane są za to niektóre szczegóły z życia potomków Henricha. Jego syn, Henning, otrzymał w lenno posiadłość w Barlinku lub okolicy, którą zarządzał wspólnie z Albrechtem de Golanz. Następna generacja rodziny to trzej bracia – Konrad, Ebel i Albrecht II. W czternastym wieku margrabia Ludwig Starszy w uznaniu zasług i niepodważalnych dowodów wierności, potwierdził Konradowi i Ebelowi dobra, które do tej pory posiadali i do puli „dorzucił” wieś Petzick. Z dokumentów z 1351 roku wiadomo, że dochód z czynszu łanowego we wsi Magne Dykow (Dzikowo) przekazano „sołtysom Balinka” – Konradowi i Albrechtowi. Widać więc, że Toytenowie nadal rządzili tymi terenami.

W 1352 roku nastąpiła nagła zmiana na stanowisku sołtysa. Margrabia Ludwig Rzymski potwierdził Ebelowi dochody w Dzikowie, które otrzymał wraz z bratem Konradem, jego poprzednikiem na urzędzie. Można więc wnioskować, że Konrad zmarł lub zginął na wojnie. Potwierdzono również, na wniosek samych zainteresowanych, fundację ołtarza w kościele parafialnym w Barlinku. Niestety koniec czternastego wieku to również koniec rządów Toytenów. Był to swoisty upadek założycieli miasta. Nie wiemy z jakiej przyczyny. Być może z powodu zgonu ostatniego z rodu. W 1392 roku Arnd von der Osten, wójt Nowej Marchii, nadał lenno rodowi rycerskiemu Hagenów, które nabył od Tomasza Toyte. Były to młyny pod miastem oraz jeziora. Treść aktu nadania praw miejskich:

My, Otto i Albrecht, z łaski Boga margrabiowie Brandenburgii orzekamy i potwierdzamy niniejszą treścią, że my Henrichowi zwanemu Toyte, założenie miasta Neu Berlyn powierzamy, przyznając mu każdego trzeciego denara tj. trzecią część tego co spłynie z sądów, podatków, młynów, ratusza, jatki oraz z wszystkich zabudowań gminy miejskiej oraz oprócz tego z plantacji chmielowych i innych ogrodów. Ta trzecia część ma być pod nazwą dzierżawy jego własnością. Lecz z młyna, który był wymieniany już przed założeniem miasta, ma Henrich podatki i dzierżawę jak dotychczas jako lenno od nas posiadać. Jako poświadczenie tego pisma załączamy do niego naszą pieczęć. Świadkami tego są nasi wojownicy: Henrich nasz marszałek, Otto von Winninge, Johannes von Perwernitz, Theodorich von Dossa, Theodorich Levendal, Hermann Botel i Gerarg von Wrech i wielu innych. Spisano w Neu Landsbergu przez naszego notariusza Bertholda roku pańskiego 1278 dnia 25 stycznia.

Źródło:
1) Führer durch Berlinchen Und Umgebung, 1934 r.
2) Nadwarciański Rocznik Historyczno – Archiwalny nr 5, Gorzów Wlkp. 1998 r., Edward Rymar „Toytenowie – rodzina dziedzicznych sołtysów Barlinka”
3) Heimatkreis Soldin/Neumark, Die Gesichichte eines ostdeutschen Heimatkreises 1981 r., Eigenverlag Heimat Kreis Soldin 3040 Soltau

monikary

Dodaj komentarz