„Instalacja do odlewania metali żelaznych, należąca do „HaCon” Sp. z o.o., zaliczona została do mogących powodować znaczne zanieczyszczenie poszczególnych elementów przyrodniczych albo środowiska jako całości. Spółka posiada decyzję Marszałka Województwa Zachodniopomorskiego z dnia 6 marca 2015 r. znak WOŚ.II.7222.1.4.2015.BF z późniejszymi zmianami udzielającą pozwolenia zintegrowanego na prowadzenie instalacji do odlewania metali żelaznych o zdolności produkcyjnej ponad 20 ton wytopu na dobę zlokalizowaną w odlewni żeliwa „HaCon” Sp. z o.o. Inspektorzy Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Szczecinie w okresie ostatnich 10 lat przeprowadzili 5 kontroli z wyjazdem w teren oraz 15 kontroli dokumentacyjnych, wykonanych na podstawie przesłanych przez Spółkę sprawozdań z pomiarów automonitoringowych. Spółka zobowiązana jest do prowadzenia okresowych pomiarów emisji zanieczyszczeń, w terminach określonych w posiadanym pozwoleniu zintegrowanym. Spółka zlecała wykonanie okresowych pomiarów emisji zanieczyszczeń do powietrza oraz lotnych związków organicznych (LZO) laboratorium posiadającemu akredytację. Wyniki przeprowadzonych badań automonitoringowych nie wykazywały przekroczeń dopuszczalnych wartości określonych w pozwoleniu zintegrowanym. Z uwagi na charakter działalności, Spółka realizuje od 2019 r. inwestycje związane zniwelowaniem uciążliwości odorowych. W 2019 r. wykonano i dopuszczono do użytkowania po uprzedniej optymalizacji, na głównym emitorze E2/3 z żeliwiaków, bariery antyodorowej, całorocznej, kominowej z ogrzewaniem do minimalizacji uciążliwości odorowych na terenie „HaCon” Sp. z o.o. Zakład w odstępach miesięcznych dokonuje czyszczenia i konserwacji ww. instalacji antyodorowej. Podczas pozaplanowej kontroli interwencyjnej przeprowadzonej w przez inspektorów Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Szczecinie w 2021 r., na podstawie udostępnionych przez Spółkę harmonogramów planowanych wytopów żeliwa wytypowano losowo dzień do przeprowadzania czynności kontrolnych na terenie zakładu. W tym dniu w hali zalewania form oraz krzepnięcia odlewów stwierdzono uwalnianie gazów odlewniczych podczas procesu zalewania form. Do wytopu surowca służą dwa piece szybowe działające naprzemiennie. Gazy oraz pyły odlotowe z pieców kierowane są do stacji suchego odpylania żeliwiaków, w której następuje odpylenie w baterii filtrów workowych. Potwierdzono także eksploatację kurtyny antyodorowej zainstalowanej u wylotu komina odprowadzającego odpylone gazy z „żeliwiaków”. Na wylocie z komina widoczna była mgiełka antyodorantu, potwierdzająca stosowanie bariery antyodorowej. Formy i rdzenie po zalaniu żeliwem stygną w hali odlewania do zakończenia procesu krzepnięcia żeliwa. W tym czasie na terenie hali były wyczuwalne charakterystyczne dla tego procesu gazy, jednakże biorąc pod uwagę rodzaj stosowanej technologii, jest to stan typowy, pracownicy byli wyposażeni w środki ochrony osobistej. W dachu budynku, gdzie następuje zalewanie form i krzepnięcie form, zainstalowano sześć wentylatorów dachowych. Wentylatory nie zostały wyposażone w filtr ograniczający emisję zanieczyszczeń. W wyniku kontroli stwierdzono naruszenie przestrzegania przepisów ochrony środowiska polegające na braku wystarczających ograniczeń emisji niezorganizowanej substancji złowonnych (odorów) z niektórych obiektów zakładu (hala zalewania i krzepnięcia form). W ramach działań pokontrolnych, do kontrolowanego podmiotu zostało skierowane zarządzenie pokontrolne, zobowiązujące do podjęcia działań w celu wyeliminowania stwierdzonego naruszenia. Ponadto skierowano wystąpienie do Marszałka Województwa Zachodniopomorskiego celem podjęcia działań, zgodnie z posiadanymi kompetencjami, związanych ze zobowiązaniem „HaCon” Sp. z o.o. do sporządzenia i przedłożenia przeglądu ekologicznego w związku z brakiem wystarczających ograniczeń emisji niezorganizowanej substancji złowonnych (odorów)z niektórych obiektów zakładu (hala zalewania i krzepnięcia form). W dniu 13 grudnia 2021 r. Spółka „HaCon” Sp. z o.o. poinformowała Zachodniopomorskiego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska o zakresie podjętych działań służących wyeliminowaniu wskazanego w ww. zarządzeniu pokontrolnym naruszenia. W ramach ograniczenia emisji niezorganizowanej substancji złowonnych, Spółka w roku 2021 nawiązała współpracę z firmą Eko-Biegły Kancelaria Zarządzania Środowiskiem Sp. z o.o. z siedzibą we Wrocławiu, której zleciła ustalenie potencjalnych oddziaływań w zakresie emisji związków odorogennych ze źródeł pochodzących z terenu kontrolowanego Zakładu, źródeł niezorganizowanej emisji oraz ich opomiarowanie. Przedmiotem zlecenia była także analiza możliwości ograniczenia potencjalnego oddziaływania zapachowego zakładu na tereny miasta Barlinek. Wynikiem przeprowadzonych prac było opracowanie pt. „Analiza oddziaływania substancji złowonnych zakładu produkcyjnego „HaCon” Sp. z o. o. w Barlinku instalacja do odlewania metali żelaznych”. Przeprowadzono serię pomiarów metodami akredytowanymi olfaktometrii dynamicznej zgodnie z normą PN-EN 13725 w kominie wylotowym urządzenia oraz metodą chromatografii gazowej wybranych związków chemicznych. Jednocześnie Zleceniobiorca wskazał na występowanie zjawiska inwersji, które może prowadzić do okresowych uciążliwości związanych ze zmianą warunków pogodowych, wskazując rozwiązania związane z utrzymaniem podciśnienia w Hali Odlewni i Hali Formierni poprzez kierowanie strumienia powietrza do systemu wentylacyjnego oraz wyposażeniem emitorów w urządzenia redukujące emisję. Kontrolowana Spółka zwróciła się do firmy Eko-Biegły Kancelaria Zarządzania Środowiskiem Sp. z o.o. z siedzibą we Wrocławiu o ofertę techniczną na opracowanie implementację urządzeń redukujących emisję z emitorów Hali Odlewni i Hali Formierni. Kontrolowana Spółka zaakceptowała przedmiotową ofertę zaproponowaną przez firmę Eko-Biegły Kancelaria Zarządzania Środowiskiem Sp. z o.o. opartą na rekomendowanym montażu urządzeń filtrujących na złożu z węgla aktywnego, co oznacza przyjęcie do realizacji przedmiotowego przedsięwzięcia. W pierwszym kwartale 2022 r., w związku z kolejnymi zgłoszeniami złożonymi za pośrednictwem elektronicznego formularza ”zgłoś interwencję”, działającego na stronie internetowej Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska, przekazywanymi do Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Szczecinie oraz zgłoszeniami telefonicznymi dotyczącymi uciążliwości odorowych związanych z działalnością firmy „HaCon” Sp. z o. o., w okresie od 8 marca do 29 kwietnia 2022 r., w ww. zakładzie przeprowadzono kolejną, pozaplanową kontrolę interwencyjną, tj. bez uprzedniego zawiadomienia przedsiębiorcy o zamiarze jej wszczęcia. Podczas kontroli ustalono, że zakład odlewniczy nadal eksploatuje instalacje chroniące przed uciążliwościami związanymi z emisją gazów i pyłów do powietrza, w postaci filtrów suchego odpylania oraz kurtyny antyodorowej, w sposób nie budzący zastrzeżeń, a konserwacja prowadzona jest regularnie przez uprawniony podmiot zewnętrzny. W związku z kolejnymi zgłoszeniami dotyczącymi uciążliwości odorowych, kierowanymi do organów administracji publicznej,  w dniu 27 kwietnia 2022 r. odbyło się spotkanie z udziałem przedstawicieli Urzędu Marszałkowskiego Województwa Zachodniopomorskiego, Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Szczecinie, przedstawicieli Spółki „HaCon” Sp. z o.o. oraz firmy Eko-Biegły Kancelaria Zarządzania Środowiskiem Sp. z o.o. Podczas spotkania Spółka zadeklarowała, że do 10 maja 2022 r. zostanie ostatecznie opracowany i przedłożony harmonogram wraz z terminami realizacji etapów prac związanych z redukcją emisji substancji złowonnych z procesów technologicznych prowadzonych przez „HaCon” Sp. z o.o., uwzględniający uwarunkowania techniczne istniejących obiektów (dopuszczalne obciążenia konstrukcji dachowych). Do Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Szczecinie pismem z 29 kwietnia 2022 r. wpłynęła informacja w sprawie koncepcji urządzeń redukujących uciążliwości zapachowe związane z działalnością zakładu. Planowany termin zainstalowania urządzeń redukujących emisję niezorganizowaną z Hali Odlewni nr 1 i nr 2 oraz Hali Formierni wyznaczono na koniec 2022 roku. W dniu 27 czerwca 2022 roku odbyło się kolejne spotkanie w siedzibie Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Szczecinie, z udziałem Zachodniopomorskiego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska oraz Dyrektora Wydziału Ochrony Środowiska Urzędu Marszałkowskiego Województwa Zachodniopomorskiego. Strony spotkania zgodnie zarekomendowały potrzebę kontynuowania działań dotyczących przeglądu procesów technologicznych przeprowadzanych przez Spółkę z udziałem podmiotu zewnętrznego oraz jak najszybszego wdrożenia rekomendacji deklarowanych przez Spółkę „HaCon” Sp. z o.o. Spółka „HaCon” Sp. z o.o. poinformowała 20 lipca 2022 r., że kontynuuje prace nad wdrożeniem rozwiązań technicznych, które stwarzają możliwość jak najefektywniejszego ograniczenia wpływu procesów technologicznych na środowisko. 27 lipca 2022 r. Marszałek Województwa Zachodniopomorskiego wydał decyzję zmieniającą pozwolenie zintegrowane (decyzja z dnia 6 marca 2015 r. znak WOŚ.II.7222.1.4.2015.BF) na prowadzenie instalacji do odlewania metali żelaznych o zdolności produkcyjnej ponad 20 ton wytopu na dobę zlokalizowanej w odlewni żeliwa „HaCon” Sp. z o.o. W związku z licznymi zgłoszeniami dotyczącymi uciążliwości odorowych pochodzących z firmy „HaCon” Sp. z o.o., w dniu 24 sierpnia 2022 r. inspektorzy Grupy Interwencyjno-Wyjazdowej Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Szczecinie, przeprowadzili czynności w trybie art. 10b ustawy z dnia 20 lipca 1991 r. o Inspekcji Ochrony Środowiska (Dz. U. z 2021 r. poz. 1070 z późn. zm.).

Podczas czynności w niewielkim procencie potwierdzono uciążliwości odorowe występujące na ul. Widok oraz ul. Sosnowej. Uciążliwości odorowe były na tyle niewielkie, że okna w blokach i domach mieszkańców były szeroko pootwierane. Ponadto nie można było jednoznacznie określić, czy powyższe uciążliwości odorowe pochodzą z firmy „HaCon” Sp. z o.o.

Uwzględniając powyższe, Zachodniopomorski Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska podejmie ponownie czynności kontrole w wyżej wymienionym zakładzie po zrealizowaniu wdrażanych rozwiązań technicznych, ograniczających wpływ procesów technologicznych na środowisko zgodnie z przedstawionym harmonogramem przez „HaCon” Sp. z o.o.”