108 LAT BARLINECKIEJ GĘSIARKI
- Odsłony: 4708

Fontanna z figurą dziewczynki atakowanej przez gąsiora jest symbolem miasta i jednym z bardziej znanych obiektów historycznych dzisiejszego Barlinka. Stanęła ona na środku Rynku w miejscu gdzie niegdyś znajdował się ratusz, który spłonął w 1852 roku. Uroczyste uruchomienie fontanny, która zdobi miejski rynek miało miejsce w 1912 roku.
Rynek w chwili uroczystego uruchomienia fontanny w 1912 roku.
Osiem lat temu obchodzono uroczyście 100 lecie jej istnienia. Z tej okazji stosowano w dniu 2 lipca 2007 roku w barlineckim urzędzie pocztowym datownik okolicznościowy z rysunkiem figury dziewczynki atakowanej przez gęsiora i napisem „GĘSIARKA BARLINECKA 1912-2012”.
Fontannę zwieńcza figura gęsiareczki. Autorem rzeźby był urodzony 8 lutego 1868 roku w Sztokholmie szwedzki artysta Knut Åkerberg, mieszkający wówczas w Monachium. Nim artysta osiadł w Monachium gdzie wykładał w Akademii Sztuk Pięknych, rozwijał się artystycznie w Ameryce, dokąd wyjechał w 1895 roku. Po powrocie z za oceanu przebywał jeszcze w Szwecji i we Włoszech.
REKLAMA |
Prace odlewnicze wykonane zostały w odlewni w Sprembergu, a stopnie fontanny zrobiono z śląskiego granitu. Koszt budowy studzienki wyniósł 7000 Goldmark plus 1600 Goldmark za prace przy fundamencie, wykonaniu drenażu i instalacji.
Inicjatorem i głównym fundatorem studzienki był kupiec i właściciel magazynów zbożowych Maximilian Riess, piastujący w mieście funkcję radnego. Powszechnie uważa się, że współdarczyńcą był także jego brat Gustaw.
Maximilian Riess z żoną i córką przed 1912 rokiem na balkonie kamienicy na rogu Rynku.
Maximilian był synem Flory Falkheim i Philippa Riess. Małżeństwo to miało 9 dzieci urodzonych w Barlinku. Najstarszą była urodzona w 1845 roku Clara. Kolejnymi dziećmi były: Hedwig (1846), Gustav (1848), Maximilian (1849), Julius (1851), Johanna (1852), Rebekka Hulda (1854), Hulda (1855), Guido (1857). Było jeszcze dziesiąte dziecko, które urodziło się w 1854 roku, ale niestety umarło w dniu urodzenia, dlatego też nie nadano mu nawet imienia. Krótko, bo jedynie 3 lata żył Julius, który zmarł 26 lipca 1854 roku, pozostali doczekali dwudziestego wieku. O licznym rodzeństwie niewiele wiemy. W historii miasta zapisała się jedynie Rebekka, która poślubiła Juliana Nathana Messowa (współwłaściciela fabryki krzeseł), oraz Maximilian, który przeszedł do historii miasta, fundując fontannę na rynku.
Zdjęcia fontanny ozdobionej girlandami z 1925 roku.
Mieszkańcom bardzo spodobała się stojąca na Rynku fontanna, a dziewczynka z gęsiorem umieszczona na cokole stawała się wolno symbolem miasta.
W dowód wdzięczności jedną z ulic rozbudowującego się w kierunku północno-wschodnim Nowego Miasta nazwano nazwiskiem fundatora. Ulica Riessa to dzisiejsza ulica Mickiewicza.
Na początku lat dwudziestych rodzina Reiss wyjechała do Ameryki, pozostawiając na miejskim rynku pamiątkę świadczącą o ich miłości do tego miasta. W czasach kiedy do władzy doszła partia narodowo-socjalistyczna starano się wymazać z pamięci to nazwisko. Ulica Riessa w latach trzydziestych została przemianowana na ulicę Hermanna Lönsa. Nowy patron ulicy był niemieckim pisarzem i poetą zmarłym w 1914 roku, którego to w latach trzydziestych naziści zaczęli wykorzystywać w akcjach propagandowych, przedstawiając jako wzór bohatera-patrioty, który poległ za ojczyznę. W całych Niemczech i Austrii ustawiono wówczas około 140 pomników czczących jego pamięć. W Barlinku zaś uczyniono go patronem ulicy, która wcześniej upamiętniała zasłużonego dla miasta żydowskiego mieszkańca.
Postać darczyńcy została wymazana z pamięci niemieckich mieszkańców, ale nie jest też znana obecnym mieszkańcom. Wspomina o nim co prawda dwujęzyczna tablica umieszczona na fontannie, która jednak nie podaje bliższych informacji o fundatorze, a poza tym błędnie zapisano na niej nazwisko autora rzeźby.
Tablica umieszczona na fontannie w 1992 roku.
Studzienka, która wiele lat po wojnie nie funkcjonowała, została odrestaurowana w 1991 roku przez byłego mieszkańca Barlinka, mieszkającego wówczas w Berlinie Ulricha Langego. W pracach renowacyjnych pomagał mu jego syn. Później jeszcze czterokrotnie przeprowadzano konserwacje studzienki. Pierwszy raz w 2006 roku, wykonywaną przez wyłonioną w przetargu firmę KONSART zajmującą się konserwacją zabytków.
Kolejny remont miał miejsce, kiedy to nierozsądny mieszkaniec Barlinka chcąc sobie zrobić zdjęcie z Gęsiarką wszedł na cokół i strącił figurę, uszkadzając ją. Wydarzenie to stało się bardzo głośne w mieście. Mieszkańcy zdarzenie to uznali za akt wandalizmu i dość ostro domagali się ukarania sprawcy. Ten jednak przyznał się do winy i sfinansował naprawę, co uspokoiło mieszkańców. Było to w 2008 roku. Wykonawcą prac była szczecińska firma Gotyk. Uzupełniono wówczas drobne ubytki w mosiądzu, opiaskowano całą rzeźbę i odtworzono trzon, na którym stoi Gęsiarka.
W trakcie remontu w 2017 roku zostały uzupełnione ubytki piaskowca, na którym stała rzeźba. Została także wyczyszczona i zakonserwowana figura.
Kolejna większa renowacja miała miejsce w 2018r.
Andrzej Mrowiński
PS.
O Maximilian Riess i o innych przedwojennych mieszkańcach Barlinka pochodzenia żydowskiego można przeczytać w książce „Barlineckie Kamienie Pamięci”, która jest do nabycia w Centrum Informacji Turystycznej.
Dodaj komentarz
Wpisy wulgarne, zawierające błędy ortograficzne, hejt, kłótnie, obsceniczne czy obrażające innych komentatorów i naruszające podstawowe zasady netykiety (np. pisane DUŻYMI LITERAMI), nie będą publikowane. Zapraszamy do kulturalnej dyskusji. Nie odpowiadamy na anonimowe komentarze. Zauważyłeś, że któraś opinia łamie prawo lub dobry obyczaj? Napisz do nas redakcja@barlinek24.pl lub użyj przycisku "Zgłoś administratorowi". Publikowane komentarze są prywatnymi opiniami użytkowników. Redakcja nie odpowiada za treść komentarzy. Prosimy nie podpisywać anonimowych komentarzy z imienia i nazwiska. Regulamin komentarzy.Twój komentarz nie został opublikowany? Skorzystaj z fb i komentuj pod postem na naszym profilu B24.
Komentarze
Guest